| Autor: Marek Bielak
Data: 2024-01-28
Kuropatwa czerwona nazywana też często kuropatwą skalną, to ptak z rodziny łac. phasinae występujący naturalnie w cieplejszych obszarach Europy
zachodniej i południowej. Kuropatwa czerwona jest nieco większa od kuropatwy szarej, a jak twierdzi wielu jej ubarwienie jest również bardziej atrakcyjne od jej "koleżanki" z północnych obszarów Europy. Jeśli chcesz wiedzieć więcej jakie są różnice między nimi przeczytaj artykuł o kuropatwach. Opisaliśmy tam zasadnicze różnice między tymi gatunkami.
|
| Samczyk kuropatwy czerwonej |
Występowanie czyli geograficzne położenie populacji kuropatwy czerwonej
Naturalnie kuropatwa czerwona występuję w południowej i południowo zachodniej części Europy, w basenie morza Śródziemnego, na Balearach i na półwyspie apenińskim oraz półwyspie iberyjskim, gdzie jej obszar rozciąga się od południowo zachodniej Francji aż po Portugalię. Czyli tereny o zdecydowanie ciepłym klimacie. Ze względu na jej bardzo wysokie walory łowieckie i kulinarne rozpowszechniona została praktycznie na całą Europę a także na obie Ameryki. Właśnie ze względu na dużą przydatność łowiecką jest bardzo popularna w Wielkiej Brytanii Francji a także w stanach zjednoczonych, Meksyku i Brazylii.
W Polsce Kuropatw czerwona w środowisku naturalnym nie występuje. Prawdopodobnie na skutek niesprzyjającego dla nie klimatu, zwłaszcza długich, mroźnych i śnieżnych zim , jej introdukcja do środowiska naturalnego w Polsce nigdy się nie powiodła. Dla tak niewielkiego ptaka bytującego głównie na ziemi konieczne jest wykształcenie pewnych szczególnych cech umożliwiających przetrwanie w naturalnych warunkach. Nasza rodzima kuropatwa szara do takiego bytowania w warunkach zimowych przystosowana jest doskonale.
Wygląd kuropatwy czerwonej
Ubarwienie kuropatwy czerwonej jest bardzo atrakcyjne. Czerwony dziób od którego odchodzą czerwone piórka z obu storn głowy układające się w charakterystyczne kreski. Biała plama na szyi pod dziobem i brązowawa czapeczka. Szyja jest przekrapiana biało-czarna. Pióra wierzchnie okrywowe, brązowo szare stanowią doskonały kamuflaż na wypalonych słońcem rudo-szarych skalistych obszarach południowej Europy. Piórka okrywowe na skrzydłach układają się w miły dla oka wzór biało brązowych pasków. Nogi (inaczej cieki) kuropatwy czerwonej, cienkie, mają wyraźnie czerwoną barwę i właśnie od koloru cieków wywodzi się nazwa kuropatwa czerwona. W języku angielskim Red legged partrdige.
U kuropatwy czerwonej wyróżnia się 2 podgatunki
Rozróżnia się dwa podgatunki kuroptawy czerwonej. Różnią się one nieco wielkością i zachowaniem. Pewne różnice daje się również zauważyć w wokalizacji u samców. Upierzenie jest praktycznie takie samo. Występują jednak one w dwóch odrębnych obszarach mas lądowych Euroazji
Kuropatwa czerwona zachodnioeuropejska (łać. Alectoris rufa)
Jest to średniej wielkości ptak bytujący na ziemi o masie caiła około 0,48kg, długości ciała około 34-36cm i rozpiętości skrzydeł 62-64cm. Występują typowo w zachodniej części Europy głownie rozległe równiny nizinne Hiszpiani i skaliste tereny Portugalii a także, Francja szczególnie jej zachodnia część. Kuropatwa czerwona Chukar (łać. Alectoris chukar)
Chukar jest nieco mniejszy niż kuropatwa czerwona zachodnioeuropejska i mierzy około 32–35 centymetrów długości i waży około 430g . Chukary pochodzą ze skalistych terenów i suchych regionów Eurazji i części Azji, w tym Bliskiego Wschodu i Himalajów.
Jeśli chodzi o upierzenie, chukar ma wyraźny wzór składający się z szaro-brązowych piór z czarnym paskiem na piersi, podczas gdy kuropatwa czrwona ma bardziej żywy wygląd z czerwonawo-brązowym upierzeniem oraz czerwonym dziobem i nogami.
|
| Różnica wyglądu samicy i samca kuropatwy czerwonej. Samica z prawej, samiec z lewej |
Rozróżnianie płci u kuropatwy czerwonej nie jest łatwe
Kuropatwa czerwona jest gatunkiem u którego dymorfizm płciowy jest bardzo słabo zaznaczony. Odróżnienie samca od samiczki po wyglądzie jest sprawą bardzo trudną nawet dla doświadczonego hodowcy. Zarówno samiczki jak i samce mają ostrogi i praktycznie identyczne upierzenie. Samczyki są nieco większe od samiczek co pozwala rozróżnić płeć z dość dużą dokładnością, gdy ptaki połączone są w pary i oba osobniki stoją obok siebie. Kiedy już dwa ptaki stoją obok siebie można też zauważyć, że upierzenie u samczyków jest bardziej wyraziste, kolory są żywsze bardzie nasycone. Dziób i czerwona linia na dziobie jest wyrazista i jaskrawa. Samiczka natomiast ma kolory bardziej stonowane, jakby poszarzone. Zachowanie samczyka również wydaję się być nieco bardziej ekstrawaganckie. Samczyki są bardziej odważna i pewne siebie, również w obliczu zagrożenia.
|
| Jaja kuropatwy czerwonej. |
Gody i rozmnażanie, okres w którym kuropatwa czerwona łączy się w pary
Kuropatwa czerwona to bardzo ciekawy ptak, którego zachowania społeczne zwłaszcza podczas godów są jednymi z bardziej intrygujących dla wielu badaczy natury.
Na koniec lutego rozpoczyna się okres godowy, gdzie samce aby przypodobać się partnerkom, wykonują szereg efektywnych lotów i pokazów swojego piękne upierzenia. Charakterystyczne podskoki, pogwizdywania i wokalizacja mają za zadanie poinformować przyszłą partnerkę, że samiec jest gotowy kopulacji. . Gdy partnerka przyjmie zaloty samczyka ptaki łączą się w pary. Od tego momentu ptaki zaczynają budować na ziemi gniazdo. Tutaj decydującą rolę odgrywa samiczka, bo to ona wybiera miejsce na gniazdo i wiedzie prym przy jego budowie. Do gniazda samiczka składa od 10 do nawet 20 jaj w kolorze piaskowym z nakrapianych ciemnymi i brązowymi plamkami. Jaj wysiadują oba wysiadują oba osobniki na zmianę. Podobnie jak u kuropatwy szarej, tutaj również występuje monogamia. Jednak u kuropatwy czerwonej stosunkowo często występują wyjątki od tek reguły. Otóż, gdy w okolicy pojawi się druga wolna samiczka samczyk również ją może zauroczyć i od tej pory następuje jedno z najciekawszych zjawisk. Pomimo tego, że kuropatwy łączą się w pary, samczyk potrafi mieć dwie rodziny, gdzie pomaga w wysiadywaniu i wychodzie młodych zarówno jednej jak i drugiej samiczce. Zjawisko to jest dość rzadko spotykane w przyrodzie.
W przeciwieństwie do Gęsi, kuropatwy nie łączą się w pary na całe życie. Ptaki pozostają w związku tylko przez okres godowy i odchów piskląt. W kolejnym sezonie godowym łączenie w pary zaczyna się od nowa.
Wysiadywanie czyli naturalna Inkubacja jaj kuropatwy czerwonej
Okres inkubacji jaj kuropatwy czerwonej wynosi 25 dni. Parametry inkubacji praktycznie takie same jak u wszystkich ptaków grzebiących. Temperatura w inkubatorze 37,8oC i nie powinna się wahać o więcej niż +/- 0,1 stopień. Jak już pisaliśmy w artykułach o inkubacji istotnym parametrem jest też wilgotność, gdyż pozwala ona uzyskać optymalny spadek masy jaj w całym procesie inkubacji. Wilgotność powinna być utrzymywane w przedziele 50-53%. Jaja kuropatwy są stosunkowoe niewielkie, dlatego w razie spadku temperatury szybko ulegają wychłodzeniu.
Lęgi naturalne i z nasiadkami w warunkach hodowlanych
W naturalnych warunkach lęgi zawsze są zdecydowanie bardziej skuteczne niż w aparatach lęgowych dlatego wielu hodowcócw podejmuje próby prowadzenia lęgów w naturalny sposób z nasiadkami. Jest to dość trudna metoda gdyż wymaga od hodowcy zapewnienia ptakom doskonałych warunków chowu, co często w hodowli jest trudne. Jednak tak przeprowadzone lęgi zakończone sukcesem dają hodowcy niebywałąsatysfakcję.
Hodowla kuropatwy czerwonej, w polsce tylko dla hobbystów
Dla doświadczonego hodowcy drobiu ozdobnego, taka hodowla kuropatwy nie powinna stanowić problemu. Pewne problemy może stanowić odchów piskląt, które są stosunkowo niewielkie i przy nie dochowaniu odpowiednich warunków temperaturowych mogą łatwo się wychłodzić odwodnić co w konsekwencji prowadzi do upadków. Temperatura potrzebne na pierwsze dni odchowu to około 36oC. Najlepiej jest odchowywać pisklęta od pierwszego dnia życia w kręgach o średnicy gdzie wkłada się pisklęta. W kręgach zaleca się stosować jedną z następujących metod ściółkowania: krótko posiekana słoma, najlepiej żytnia lub owsiana, wiórki tekturowe, papier groszkowy lub pelet. Ten ostatni sposób choć najdroższy sprawdza się zdecydowanie najlepiej, przy czym trzeba zwrócić uwagę na zakup peletu odpowiedniej jakości. Pelet przygotowany z kiepskiej jakości słomy może bowiem powodować choroby grzybiczne i inne problemy w odchowie.
Do ogrzewania w kręgach stosuje się lampy promiennikowe zawieszone około 60cm nad ściółką. Stosuje się tutaj przelicznik moc 3W żarówki na każde pisklę. Czyli np jedna żarówka promiennikowa o mocy 175W wystarczy na około 50-60 piskląt. Ważne jest aby odchów prowadzony był przy świetle czerwonym, gdyż już od około 5 dnia życia pisklęta będą wykazywały skłonności do wzajemnego dziobania się. Spowoduje to gwałtowny wzrost śmiertelności. Tworząc krąg dla piskląt należy pamiętać, aby był on na tyle duży żeby pisklęta miały możliwość swobodnego przemieszczania się wewnątrz niego, zbliżać się źródła ciepła i od niego oddalać. Dzięki temu w naturalny sposób będą przebywać w takim miejscu kręgu, gdzie temperatura dla nich będzie najbardziej odpowiednia. Od 10 dnia życie światło i źródło ciepła można wyłączać pisklętom aby je stopniowo przyzwyczajać do ziemności a także hartować temperaturowo. Muszą one wyrobić w sobie naturalny instynkt stadny. W wieku około 21 dni można już powoli wypuszczać kuropatewki na wybiegi, najpierw na krótko i to tylko w ciepłe i słoneczne dni. Stopniowo, kiedy pisklęta się oswoją z otoczeniem można je pozostawiać na wybiegu coraz dłużej a w wieku 12 tygodni nie muszą mieć już dostępu do wybiegi w ogóle.
Pasza i żywienie jest podobna do wszystkich kuropatw
W pierwszych dniach życia młode kuropatwy czerwone wykazują duże zapotrzebowanie na białko. szczególnie to pochodzenia zwierzęcego. Początkowa pasza powinna zawierać nawet 26% białka. Ważne żeby część tego białka była pochodzenia zwierzęcego. Ma to odzwierciedlenie w bazie żerowej występującej w okresie lęgowym w środowisku naturalnym. Kuropatwy jako zagniazdowniki, już w kilkanaście godzin od wyklucia opuszczają gniazdo i ruszają w pieszą wędrówkę podążając za samicą, pod czujnym okiem samca. W tym czasie muszą już same zdobywać pokarm, którego lwią część stanowią wszelkiego rodzaju owady latające i pełzające oraz ich jaja i larwy. Taka dieta daje pisklętom dużo energii i pozwala im szybko rosnąć i nabierać sił.
Życie stadne i behawior, czyli uwarunkowania społeczne kuropatwy czerwonej
Pod względem społecznym kuropatwy czerwone zachowują się podobnie do swoich szarych kuzynek. Po odchowie młodych pozostają w stadkach rodzinnych przez okres zimowy a czasem nawet łączą się w większe społeczności. W tak zorganizowanej strukturze pozwala im to przetrwać trudny okres zimowy kiedy baza żerowa jest zdecydowanie mniejsza niż latem.
Ochrona przed drapieżnikami.
Życie w dużej społeczności daje poczucie bezpieczeństwa. Zawsze kiedy stado żeruje przynajmniej kilka osobników pełni funkcję strażników. Wypatrują oni zagrożenia, a gdy to się pojawia ostrzega resztę stada, krótkim acz intensywnym "czyrkaniem". Jest to dość charakterystyczna metoda ochrona przed drapieżnikami całego stada. Podobnie zresztą zachowują się np. Gołębie Grzywacze podczas żerowania. Co ciekawe obserwując stado kuropatw w terenie można zauważyć, że praktycznie zawsze każdy ze strażników patrzy w inną stronę. Daje to całemu stadu pełen pogląd na to co dzieje się dookoła niego.
|
