|
| Kogut |
Kapłonowanie (kastracja kogutów) to skomplikowany i trudny zabieg. Kastracja ssaków jest o wiele łatwiejszym zadaniem, ponieważ jądra ssaków znajdują się na zewnątrz w worku mosznowym, zaś jądra kogutów są umieszczone wewnątrz jamy brzusznej. Jądra koguta mają kształt owalny o barwie kości słoniowej, wielkość jąder zmienia się wraz z wiekiem ptaka. Koguty w wieku 8 tygodni posiadają jądra o wielkości co najmniej ziarna fasoli, zaś dorosłe osobniki mają jądra o wielkości 1% ich całej masy ciała. Zabieg kastracji nie jest bolesny dla ptaków. Hodowca drobiu decydując się na zabieg kapłonowania kogutów, powinien liczyć się z ewentualnymi stratami w swojej hodowli. Koguciki które umrą podczas zabiegu muszą być utylizowane, ponieważ nie można ich spożywać.
Jądra u kogutów są umiejscowione tuż pod kręgosłupem, w okolicach ostatniego żebra (nad nerkami). Jądra są umocowane krótkim więzadłem do sklepienia lędźwiowego, zaś w jego okolicy znajduje się żyła wraz z tętnicą jądra. W pobliżu jąder koguta znajduje się także główna tętnica, zaś tuż nad poziomem jąder mieści się zatoka żylna, do której schodzą się od strony tylnej żyły nerkowe oraz biodrowe, zaś od przodu jedna żyła główna.
Osoba zajmująca się zabiegiem kapłonowania musi mieć odpowiednie przygotowanie do przeprowadzenia tej czynności, ponieważ wiedza o położeniu jąder u koguta nie jest wystarczająca do przeprowadzenia tego zabiegu. W bliskiej odległości jąder są inne naczynia krwionośne, które mocno utrudniają przeprowadzenie zabiegu, przy małej nie uwadze można spowodować niechcianą śmierć ptaka.
Przed rozpoczęciem zabiegu kapłonowania koguta, ptak powinien być poddany 48 godzinnej głodówce, ponieważ ułatwia ona dostęp do jego jąder. Zabieg kapłonowania kogutów może być przeprowadzony wyłącznie przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia, czyli musi być przeprowadzona przez weterynarza. Kogut musi być poddany znieczuleniu ogólnemu. Kapłonowanie przeprowadza się poprzez wykonanie dwóch cięć, po lewej i po prawej stronie w ostatniej przestrzeni międzyżebrowej. Weterynarz z dużym doświadczeniem może przeprowadzić zabieg kapłonowania koguta tylko z jednym nacięciem po wybranej przez niego stronie.
|
| Kogut na wybiegu |
Podczas zabiegu kastracji potrzebna jest osoba, która będzie podawała znieczulenie i po zabiegu zajmie się ptakiem gdy ten się obudzi. Zabieg ten nie może być przeprowadzany przez jedną osobę, jest to zaznaczone w przepisach prawnych. Podczas godziny można przeprowadzić zabieg na ilości 10 lub 20 ptaków. Jednak podczas zabiegu kastracji nie można się śpieszyć. Wszelkie czynności muszą być przeprowadzone bardzo powoli i skrupulatnie. Podczas przeprowadzania kapłonowania kogutów weterynarz musi korzystać ze specjalistycznych narzędzi, między innymi do zabiegu jest niezbędny skalpel, rozwieracz do ran, nożyczki ostro kolczyste oraz pętla kastracyjna. Podczas kastracji wymagane jest odpowiednie oświetlenie, lekarz powinien być wyposażony także w lampkę czołową.
Podczas zabiegu kogut musi być ułożony na boku, skóra musi się osunąć do tyłu poprzez wyciagnięcie nogi na której ptak leży, w kierunku przodu, zaś druga noga musi być ułożona do tyłu. W miejscu gdzie ma odbyć się cięcie muszą być wyskubane piórka, następnie miejsce to musi być zdezynfekowane np. spirytusem. Weterynarz wykonuje cięcie, które biegnie w linii stawu biodrowego, od góry około 1-2 cm od znajdujących się tam wyrostków poprzecznych i przebija całą grubość ściany (około 1-2 cm). Następnie swoje ruchy kieruje w dół wzdłuż przedniego, a zarazem ostatniego żebra ptaka. Później w ruch idzie rozwieracz do ran, ponieważ za jego pomocą ma lekarz dostęp do worka powietrznego, który musi przeciąć i w ten sposób dostaje się do narządów płodnych koguta. Pod błoną worka powietrznego znajdują się jelita, które poprzez pętle kastracyjną są delikatnie odsuwane w kierunku grzbietu do dołu i do tyłu, dzięki temu odsłonięte są narządy płodne ptaka. Jądra odcinane są poprzez delikatne założenie na nie pętli, należy to wykonać bardzo precyzyjnie, aby nie uszkodzić żadnych naczyń oraz aby nie zgnieść jąder. Podczas kapłonowania jądra muszą być usunięte w całości, ponieważ pozostawienie pojedynczych komórek może przyczynić się do zdolności produkowania hormonów płciowych. Na koniec należy zszyć rany na brzuchu ptaka, ale gdy ma ona długość powyżej 3 cm można ją złapać na środku jednym szwem aby ułatwić gojenie. Następnie należy przewrócić koguta na drugą stronę i wykonać wszystkie czynności w celu usunięcia następnego jądra.
Koguciki po operacji przenosi się do czystego, jasnego i ciepłego pomieszczenia i zostawia się go w nim na dwa dni. Po zabiegu ptaki nie mogą mieć kontaktu z innymi ptakami. Ptaki muszą mieć zapewniony łatwy dostęp do świeżej wody pitnej oraz do pokarmu w karmidłach. Koguty na początku po przebudzeniu będą osłabione, ale po paru godzinach wrócą do swojej kondycji. Nie powinno się ich jednak wypuszczać przez około 2 dni na wybieg. Ptaki po zabiegu kapłonowania należy obserwować przez dwa tygodnie, w celu upewnienia się, że nie występują żadne powikłania. Jednym z niechcianych objawów po kapłonowaniu może być wystąpienie odmy podskórnej, ale można ją szybko zlikwidować poprzez odpowiednie nakłucie lub przecięcie skóry, za pomocą specjalnych nożyczek w celu wypuszczenia powietrza, które mieści się pod skórą ptaka, odma może wystąpić z dwóch stron, ale nie trzeba się jej obawiać.
|
