Hełmiatka gniazduje w południowo - zachodniej oraz południowo - wschodniej Europie. W Europie środkowej ten gatunek występuje w dużym rozproszeniu, w Polsce natomiast gnieździ się nielicznie na terenach Mazur. Hełmiatka gniazduje także w Turcji, na północno - wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego, wokół Morza Kaspijskiego, w północno- zachodnich Chinach oraz Mongolii. Zimują w północnych Indiach, Pakistanie oraz na północnym wybrzeżu Zatoki Perskiej oraz Morza czerwonego. Niektóre osobniki tego gatunku prowadzą osiadły tryb życia.
Wygląd.
Hełmiatka jest przedstawicielką grążyc, posiada mocną głowę, krótką szyję, nogi ma osadzone w tylnej części korpusu. Na tylnym palcu ma fałd skóry.
Kaczor w szacie godowej posiada głowę w kolorze jasnordzawa. Pióra na czole oraz ciemieniu ma jaśniejsze, dłuższe oraz sterczące, sprawia to wrażenie jakby kaczka posiadała na głowie hełm. Szyja, pierś oraz szeroki pas biegnący przez środek brzucha oraz pióra podogonowe są koloru czarnego. Wierzch ciała Hełmiatki jest barwy szarobrązowej, na ramionach ma widoczne białe plamy. Lusterko barwy białej, które sięga aż do końca skrzydła co wyraźnie widać podczas lotu. Nogi koloru pomarańczowego, dziób czerwony z białą plamą na końcu.
Upierzenie kaczki jest barwy szarobrązowej z białoszarawą twarzą kontrastując z ciemnobrązowym wierzchem głowy. Dziób posiada szary z różowym końcem oraz z czarną plamką.
Kaczor w szacie godowej przypomina z wyglądu kaczkę, jednak różni go dziób bo jest barwy czerwonej.
Długość ciała 53-57 cm. Gatunek monotypowy.
Rozmnażanie.
W okresie lęgowym hełmiatka przebywa na stawach, jeziorach zarośniętych trzciną z niewielkimi lustrami wody oraz bardzo bogatą florą podwodną. Zimy spędzają na wybrzeżu szczególnie w zatokach morskich.
Kaczory tokują już w okresie jesieni, latem tokują gromadnie z nastroszonymi głowami. W okresie wędrówki wiosennej ptaki są już dobrane w pary.
Gniazdo zakładają na ziemi wśród krzewów lub trzciny, blisko wody na podwyższonym miejscu. Zdarza się że gniazdują w koloniach, czasami w towarzystwie podgorzałek.
Odbywają jeden lęg w roku w końcu maja lub na początku czerwca. Kaczka znosi od 8 do 10 jaj w kolorze zielonkawym, które wysiaduje przez 26-28 dni. W okresie kiedy samica wysiaduje jaja - 26 lub 28 dni, kaczor opuszcza ją i odlatuje na odległość setek kilometrów, aby na rozległych akwenach przejść proces pierzenia się.
Potomstwo jest wodzone przez matkę. W 50 - 77 dni życia młode usamodzielniają się.
Żywią się pokarmem roślinnym, który zbierają na lustrze wody lub gruntują na płycinach. Podczas zimy nurkują na głębokość 4m. Zjadają mięczaki, skorupiaki, owady i ich larwy. Pisklęta przede wszystkim jedzą rzęsę wodną oraz drobne organizmy zwierzęce.
Hodowla.
Hełmiatka nadaje się na wybieg wielogatunkowy, ponieważ nie jest agresywna. Na dużym wybiegu możemy trzymać kilka par Hełmiatek, co pozwoli nam na obserwowanie wspólnego tokowania kaczorów. Łatwo rozmnażają się z Hełmiatkami różowodziobymi, dlatego nie należy tych dwóch gatunków hodować na jednym wybiegu.
Hełmiatka musi mieć zapewniony głęboki zbiornik z czystą wodą i bogatą roślinnością. Gniazda zakładają wśród wysokiej roślinności nadbrzeżnej. Czasami gniazdują w koszach oraz budkach lęgowych.
Hełmiatkę żywimy ziarnem zbóż, granulatem, zielonkami (rośliny wodne, w tym rzęsa), okopowymi. Pisklętom podajemy do jedzenia rzęsę wodną, mieszankę paszową dla kacząt oraz zooplankton i larwy ochotek.
Młode ptaki bardzo łatwo się oswajają z otoczeniem i darzą zaufaniem swojego opiekuna.
Zimy znoszą dobrze, ale muszą mieć do dyspozycji lustro wody. Podczas silnych mrozów powinny mieć możliwość schronienia się w suchym pomieszczeniu.
Mutacje: blond oraz ciemna. Obrączki: 11 mm.
|
